สวัสดีค่ะทุกคน วันนี้เซนิโทนีจะมาพูดถึง “ยางจัดฟัน” ที่หลายคนมองว่าเป็นสิ่งสวยงาม เพราะมีสีสันหลากหลาย แต่รู้หรือไม่ว่ายางจัดฟันไม่ได้มีไว้เพื่อความสวยงามเพียงเท่านั้นนะคะ เรามาทำความรู้จักยางจัดฟันกันดีกว่าค่ะ ว่าคืออะไร? และมีหน้าที่อะไร?
ยางจัดฟันคืออะไร?
ยางจัดฟัน คือ ยางที่มีส่วนช่วยในการเคลื่อนตัวของฟัน มีลักษณะเป็นวงกลม มีทั้งวงเล็ก วงใหญ่ หรือเป็นเส้นยาว ซึ่งหน้าที่ก็จะแตกต่างกันไปตามแต่ละชนิด และแต่ละขนาดก็จะมีแรงดึงที่ต่างกัน ดังนั้นจึงถือได้ว่า ยางจัดฟัน เป็นหนึ่งในอุปกรณ์สำคัญสำหรับการจัดฟันเลยก็ว่าได้ เพราะลวดจัดฟันเพียงอย่างเดียวไม่สามารถทำให้ฟันของเราเข้าที่ และเรียงตัวสวยงามได้ค่ะ
การใช้ยางจัดฟันแต่ละชนิดจะขึ้นอยู่กับการพิจารณาของคุณหมอให้มีความเหมาะสมกับการรักษาคนไข้ในแต่ละเคส คนไข้ไม่สามารถรีเควสได้นะคะว่าอยากใส่ยางอะไร แต่ถ้าเลือกว่าจะใส่สีอะไร ตรงนี้เลือกได้เต็มที่เลย คุณหมอไม่ขัดแน่นอนค่ะ
ยางจัดฟันมีกี่ชนิด?
ยางจัดฟัน แบ่งเป็น 3 ชนิด ได้แก่
-
ยางมัดเครื่องมือ (Elastic Ties) หรือ ที่เราชอบเรียกกันว่า โอริง (O-ring)
-
เชน (Elastic Power-Chains)
-
ยางดึงฟัน (Elastic Rubber Bands) หรือที่เราชอบเรียกกันว่า ยางเกี่ยวฟัน
ยางจัดฟันทำหน้าที่อย่างไร ?
เรามาดูกันค่ะว่ายางจัดฟันแต่ละชนิดที่นอกจากจะให้ความสวยงามทางสายตาแล้ว จะมีหน้าที่อย่างไรบ้าง
1.ยางมัดเครื่องมือ (Elastic Ties)
ยางวงเส้นเล็ก ๆ ที่ติดอยู่กับอุปกรณ์บนฟันแต่ละซี่ ทำหน้าที่ในการช่วยยึดให้ลวดอยู่ติดกับแบล็คเก็ต และช่วยให้การทำงานของลวดจัดฟันมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ในบางกรณีคุณหมออาจใช้ลวดเส้นเล็ก ๆ มัดรอบแบล็คเก็ตแทนการใช้ยางได้เหมือนกันค่ะ ยางชนิดนี้นิยมใช้กับการจัดฟันแบบโลหะ และมีสีสันให้เลือกเยอะจนทำให้หลายคนที่จัดฟันต้องปวดหัว เพราะไม่รู้ว่าจะเลือกสีอะไรดีใช่มั้ยล่ะคะ
2.เชน (Elastic Power-Chains)
เชน เป็นยางที่มีลักษณะเป็นเส้นยาว ติดอยู่บนฟันแต่ละซี่ แต่จะเป็นยางเส้นเดียวกันไม่ได้แยกออกจากกันเหมือนยางมัดเครื่องมือค่ะ ทำหน้าที่ในการดึงฟันเข้าหากัน อย่างเช่น ในกรณีที่คนไข้ฟันห่าง คุณหมอก็จะมีการใส่เชน เพื่อดึงฟันที่ห่างให้เคลื่อนที่เข้ามาชิดกันนั่นเองค่ะ ไม่ใช่ว่าคนจัดฟันทุกคนจะได้ใส่เชนนะคะ จะต้องขึ้นอยู่กับการพิจารณาของคุณหมอก่อน ดังนั้นอย่าไปงอแงกับคุณหมอว่า “หนูอยากใส่เชนบ้าง” เพราะคุณหมอไม่ใส่ให้แน่นอนถ้าไม่จำเป็นต่อการรักษาค่ะ การใส่เชนในช่วงแรกจะมีอาการปวดหรือตึง แต่ไม่นานก็จะดีขึ้นค่ะ
3.ยางดึงฟัน (Elastic Rubber Bands)
ยางชนิดนี้มีลักษณะเป็นวงกลมเหมือนยางมัดเครื่องมือเลยค่ะ แต่จะมีหลายขนาด จะยึดอยู่กับแบล็คเก็ตด้วยขอเกี่ยว จะยึดอยู่กับฟันเพียงบางซี่เท่านั้นค่ะ ส่วนใหญ่จะเกี่ยวที่แบล็คเก็ตทั้งฟันบนและฟันล่าง เพื่อปรับตำแหน่งของฟันและขากรรไกรของเราค่ะ ยางดึงฟันควรใส่ตามคำแนะนำของคุณหมอ โดยส่วนใหญ่คุณหมอจะให้ใส่ตลอดเวลาค่ะ สามารถถอดได้แค่ตอนรับประทานอาหารหรือตอนแปรงฟันเท่านั้น เชื่อว่าคนจัดฟันหลาย ๆ คน ไม่ค่อยชอบการเกี่ยวยางชนิดนี้เลยใช่มั้ยคะ เพราะเดี๋ยวต้องเกี่ยว เดี๋ยวต้องถอด ขัดขวางการกินสุด ๆ แถมเพื่อนยังชอบล้อให้เสียความมั่นใจว่า เหมือนน้ำลายยืดเลยแก แต่ถ้าไม่ขยันเกี่ยวตามคำแนะนำคุณหมอ ฟันก็จะไม่เข้าที่สักที ก็จะต้องเกี่ยววนไปนะคะ